NOTA CAKAP AJUK DAN CAKAP PINDAH-SPM RAMALAN 2020

LATIHAN WAKTU CUTI-COVID-19 (13 April 2020)

BAHASA MELAYU

SPM RAMALAN 2020 TATABAHASA-CAKAP AJUK DAN CAKAP PINDAH

Tugasan 1: Sila buat nota ringkas/nota minda/ithink sebelum menjawab soalan

RAMALAN 2:  TUKAR CAKAP AJUK KEPADA CAKAP PINDAH

    KEMAHIRAN MENUKAR CAKAP AJUK KEPADA CAKAP PINDAH DAN SEBALIKNYA

A)     Ayat Cakap Ajuk

Ayat cakap ajuk ialah percakapan seseorang tentang sesuatu perkara. Oleh sebab itu cakap ajuk berupa petikan percakapan yang berbentuk perbualan atau dialog.

Ayat cakap ajuk menggunakan pembuka kata dan penutup kata dalam tulisan ( “................”)

B)      Ayat Cakap Pindah

Ayat cakap pindah ialah bentuk ayat yang ditulis semula daripada bentuk perbualan kepada bentuk karangan.

Ayat cakap pindah tidak menggunakan tanda pembuka kata dan penutup kata.

Walaupun bentuknya berbeza daripada bentuk ayat cakap ajuk tetapi maksud yang disampaikan adalah sama.

     Tips atau panduan menukar ayat cakap ajuk kepada ayat cakap pindah:

i.             Membuang tanda pembuka kata dan penutup kata.

ii.            Mengenal pasti kata kerja yang sesuai, misalnya

menyuruh,meminta,mempersilakan,memberitahu,menerangkan,menjelaskan,melarang,menasihatkan dan sebagainya. Bagaimana untuk pelajar menentukan kata kerja berkenaan? Jawapannya pelajar boleh menentukannya berdasarkan binaan ayat cakap ajuk tersebut sama ada ayat tersebut ayat penyata, ayat silaan, ayat suruhan, ayat larangan, ayat tanya, dan ayat seruan. Oleh sebab itu, pelajar perlu mahir mengesan jenis ayat yang digunakan dalam cakap ajuk kerana pengecaman jenis  ayat berkenaan akan menentukan kata kerja yang perlu digunakan semasa menulis ayat cakap pindah. Contohnya seperti di bawah:-

Jenis ayat ( Cakap Ajuk)	Kata kerja boleh digunakan untuk semasa menulis cakap pindah
Ayat penyata	berkata, memberitahu, menjelaskan, menceritakan, menerangkan dan  sebagainya yang sesuai dengan situasi.
Ayat silaan	mempersilakan, menjemput, mengundang, mengajak.
Ayat permintaan	meminta, merayu, menggesa, mencadangkan, menasihati.
Ayat suruhan	menyuruh, mengarahkan, memerintahkan.
Ayat larangan	melarang, tidak membenarkan, menegah, menghalang
Ayat tanya	bertanya, menanyakan, menyoalkan, ingin tahu, ingin kepastian.
Ayat seruan	bergantung kepada situasi ayat itu diucapkan sama ada "marah, hairan, terkejut,  menyindir, memarahi, mencabar, merayu dan sebagainya".

                  iii.    Menukarkan kata ganti nama dan kata keterangan yang digunakan, contoh:

          Semasa menukar cakap ajuk kepada cakap pindah, kata ganti nama diri, kata ganti nama  tempat, kata ganti nama tunjuk, kata keterangan masa, dan kata keterangan cara akan berubah seperti di bawah. Pastikan pelajar peka dengan pernyataan di atas supaya penghasilan cakap  ajuk anda tepat dan gramatis.

Golongan kata	Ayat Cakap Ajuk	Ayat Cakap Pindah
Kata ganti nama diri Kata ganti nama tempat Kata ganti nama tunjuk Kata keterangan masa Kata keterangan cara	·         saya, aku ·         kami ·         beta ·        awak, kamu, engkau ·         kamu semua ·         dia ·         sini ·         ini ·         sekarang ·         hari ini ·         esok ·         semalam ·         malam tadi ·         kelmarin ·         begini	·         dia, beliau ·         mereka ·         baginda ·         dia ,-nya ·         mereka ·         -nya ·         situ ·         itu ·         masa itu ·         hari itu ·         keesokkan harinya ·         pada hari yang lepas ·         malam yang lepas ·         dua hari yang lalu ·         begitu

MENUKAR CAKAP PINDAH KEPADA CAKAP AJUK

Cakap ajuk boleh ditulis dalam dua cara:

(a) Ayat bentuk dialog dengan pengunaan tanda pengikat kata ("...").

(b) Ayat bentuk dialog yang tersusun mengikut turutan penutur. Nama penutur ditulis pada sebelah kiri sahaja. Tidak perlu tanda pengikat kata.

1 Anda perlu menukarkan kata ganti diri, masa dan tempat kepada bentuk kata diri ganti yang sesuai dalam ayat. Kata ganti diti "dia" ditukar menjadi "saya", "aku" menjadi nama seseorang, "mereka" menjadi "kami", "disana,disitu" menjadi "disini", "masa itu" menjadi "masa ini".

2 Pastikan tidak ada isi yang ditambah atau yang ditinggalkan ketika menukarkan dialog.

3 Anda perlu menulis tanda soal (?), dan tanda seru (!) dalam ayat yang ditukar. Frasa kata seru hendaklah ditukar dengan kata seru yang sesuai seperti "wah", "memuji ", "Aduh", "menyatakan sakit atau mengaduh" dan sebagainya.

4 Pengunaan kata singkatan boleh digunakan seperti "nak" untuk "hendak", "mak" untuk "emak", "dah" untuk "sudah", "mau" untuk "mahu".

5 Perkataan bahasa Arab seperti alhamdulillah, astaufirrullah, lahaulawala kuwataila dan sebagainya boleh digunakan. Sebagai contoh, "alhamdulillah" bagi "mengucap syukur", lahaulawala kuwatailla" bagi "mengucap panjang".

6 Unsur-unsur slanga dan dialek boleh digunakan. Sebagai contoh "jom" untuk "mengajak", "satsat" untuk "sebentar", "bergebang" untuk "berbual kosong".

7 Anda boleh menambah imbuhan pada kata-kata yang sesuai agar menjadi ayat yang lengkap.

8 Jangan mencampuradukkan bentuk cakap pindah dan cakap ajuk sekali gus. Elakkan kesalahan tatabahasa, tanda baca, ejaan dan penggunaan kata.

9 Jangan mengubah maksud dan struktur ayat asal.

Contoh penukaran ayat:

i. "Orang itu menerpa dan memberi hadiah ini kepada saya" kata Ali kepada Chan.
     Jawapan: Ali memberitahu Chan bahawa orang itu menerpa dan memberinya hadiah tersebut.

ii. "Dunia pada hari ini semakin panas kerana berlaku penipisan ozon" kata guru itu.
     Jawapan: Guru itu menerangkan bahawa dunia pada hari ini semakin panas kerana berlakunya       

     penipisan ozon.

iii. "Mengapakah kamu datang lewat ke sekolah hari ini, Raju?" tanya guru disiplin itu.
      Jawapan: Guru disiplin itu ingin tahu punca Raju datang lewat ke sekolah pada hari tersebut.

iv. "Jemput makan kuih itu!" kata Mak Chan kepada Cik Lim.
      Jawapan: Mak Chan menjemput Cik Lim supaya makan kuih itu.

v. "Pak cik mesti makan ubat yang saya beri ini" kata doktor kepada pesakit itu.
      Jawapan: Doktor tersebut menasihati pesakitnya seorang tua supaya makan ubat yang   

      diberinya itu.

vi. "Amboi, bagusnya anak dara. Pukul 11.00 baru bangun tidur!'' kata Mak Tan kepada Michelle.
      Jawapan: Mak Tan menyindir Michelle yang baru bangun daripada tidur walaupun sudah

      pukul 11.00 pagi.

vii. "Hai, apa khabar Sally?" kata Fai Jun Pui.
       Jawapan: Fai Jun Pui menegur Sally sambil bertanyakan khabar.

b. Contoh menukarkan ayat dan jawapan:

Contoh 1:

Tulis semula perbualan di bawah dalam bentuk cakap pindah. Anda dikehendaki mengekalkan susunan isi dalam petikan ini.

Kamariah : Malaysia mempunyai banyak tempat menarik untuk dikunjungi.
Samad      : Negara ini mempunyai pantai-pantai yang bersih dan hutan semula jadi yang indah.
Aziz         : Ramai rakyat Malaysia yang suka melancong ke luar negara seperti Indonesia,    Thailand, Singapura   

                   dan negara-negara Eropah.
Samad      : Keadaan ini berlaku kerana kurangnya promosi untuk menarik pelancong   tempatan .pelancong di                  

                    dalam negeri.
Kamariah : Pihak swasta seperti pusat-pusat pelancongan tempatan perlu memberi   potongan harga istimewa

                    kepada pelancong tempatan yang mengunjungi pusat percutian mereka.
Samad      : Kesedaran rakyat Malaysia tentang faedah melancong di dalam negeri perlu   ditanam dalam diri.

Jawapan:
Kamariah berkata kepada Aziz dan Samad bahawa negara Malaysia memang banyak mempunyai tempat menarik untuk dikunjungi. Pendapatnya itu disokong oleh samad dengan mengatakan bahawa negara ini mempunyai pantai-pantai yang bersih dan hutan semula jadi yang indah. Aziz pula menyatakan kehairanannya tentang ramai orang Malaysia yang masih suka melancong ke luar negara seperti ke Indonesia, Thailand, Singapura dan negara-negara Eropah. Kamariah menyetujui pandangan itu. Samad berpendapat mungkin keadaan ini berlaku kerana kurangnya promosi untuk menarik pelancong tempatan melancong di dalam negeri. Aziz bersetuju dengan pendangan Samad itu. Kamariah pula mencadangkan supaya pihak swasta seperti pusat-pusat pelancongan tempatan memberi potongan harga istimewa kepada pelancong tempatan yang mengunjungi pusat percutian mereka. Samad pula mengatakan bahawa di samping itu, kesedaran rakyat Malaysia tentang faedah melancong di dalam negeri perlu ditanam dalam diri. Kamariah dan Samad mengiakan pendapat itu.

Contoh 2:

Tulis semula petikan di bawah dalam bentuk karangan biasa dengan menggunakan cakap pindah.

Redwan dan Kamarul berkawan baik. Mereka sangat rapat dengan Cikgu Hassan.
“ Oh, cikgu, kami ada di rumah ! “ Sahut Kamarul setelah mendengar sapaan Cikgu Hassan di halamannya.
Cikgu Hassan sudah berada di tangga rumah Redwan. “ Jemputlah naik, cikgu. Redwan ada di dalam, “ pelawa Kamarul dengan hormat.
“Naik. Mestilah naik, kalau tidak buat apa datang, “ gurau Cikgu Hassan
“Rumah kami berselerak. Tak sempat nak berkemas, “ Redwan mencelah.
“ Manalah sempat nak berkemas, kerja-kerja menuai baru selesai dua hari yang lepas, “ Kamarul memberikan alasan.

Jawapan:
1. Redwan dan Kamarul berkawan baik dan hubungan mereka dengan Cikgu Hassan sangat rapat.
2. Kamarul telah menyahut sapaan Cikgu Hassan yang berada di halaman rumah dengan mengatakan bahawa

     mereka berada di dalam rumah.
3. Setelah berada di tangga rumah Redwan, Kamarul dengan hormat mempersilakan Cikgu  Hassan naik ke

     rumah dan/ sambil mengatakan bahawa Redwan berada di dalam rumah.
4. Dengan nada mengusik Cikgu Hassan membalas ajakan itu dengan mengatakan bahawa dia

     tentu akan naik kerana kalau tidak masakan dia datang ke situ.
5. Redwan memohon maaf kerana keadaan rumahnya belum berkemas/ tidak teratur.
6. Kamarul pula menjelaskan bahawa mereka tidak berkesempatan mengemas rumah kerana  kerja-kerja

     menuai padi baru selesai dua hari sebelumnya.